Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu

Báu vật trong dân gian luôn có màn sương huyền thoại bao phủ, nhờ đó mà đã quý lại càng quý hơn...
29 tháng 6, 2023 bởi
Hiền
| 3 Bình luận

Nếu một lần từng đặt chân đến một ngôi chùa bất kể đâu trên quê hương Việt Nam, bạn sẽ đều nhìn thấy hình ảnh chiếc chuông, nghe tiếng chuông vọng lại từng hồi... Chuông chùa là pháp khí quan trọng của mỗi ngôi chùa. Thông thường, tiếng chuông dùng báo hiệu đến giờ tụng kinh hoặc sử dụng trong các dịp lễ, Tết đặc biệt. Tiếng chuông chùa trong niềm tin của con người là thứ giúp thức tỉnh những điều tốt đẹp nhất. Chùa Vân Bản cũng là một nơi để bạn tìm tới những giá trị ấy.

Chùa Vân Bản là một di tích cổ thời Lý-Trần, vị trí chùa cổ ở đâu trên đất Đồ Sơn có lẽ vẫn chưa tìm được câu trả lời chính xác. Các cụ cao niên ở Đồ Sơn cho rằng chùa Vân Bản gần khu vực Vạn Bún. Có người còn nói vị trí chùa Vân Bản có phía Đông và Tây đều giáp biển, phía Nam giáp núi Ngang (Hoành Sơn) và bị giới hạn ở phía Bắc bởi núi Tiên và núi Độc. Đến nay chùa không còn nhưng quả chuông từng được treo trong chùa vẫn thu hút sự quan tâm của thời đại.

Một quả chuông cổ, đặc biệt nhất ở chỗ thời gian nó ‘ẩn cư’ dưới đáy biển còn dài hơn thời gian ngự trong chùa...

Chuông cổ độc bản vớt dưới biển Đồ Sơn
Xoay quanh một cổ vật luôn có nhiều câu chuyện đi theo về nguồn gốc xuất xứ. Chuyện về quả chuông độc bản của chùa Vân Bản cũng vậy.

Theo thông tin từ Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, chuông đồng cao 127cm, đường kính miệng 80cm. Quả chuông đúc theo tỉ lệ rất đẹp, thân chuông nổi rõ đường gờ chỉ đúc nổi chia thân chuông làm 4 ô trên và 4 ô dưới.



Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu - Ảnh 1.
Miệng chuông đúc nổi 52 băng cánh sen kép. Chuông đồng có 6 núm gõ hình hoa sen nở mãn khai ở giao điểm các đường gờ nổi giữa thân và miệng chuông. Núm đánh chuông hình tròn, diềm miệng chuông trang trí hoa cúc thanh thoát.



Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu - Ảnh 2.
Quai chuông được đúc với hình tượng đôi rồng đấu lưng vào nhau, đầu ngoảnh về hai phía. Đây là mô típ thường thấy trên chuông đồng truyền thống, dân gian hay gọi là “Bồ Lao” - 1 trong 9 đứa con của rồng.



Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu - Ảnh 3.
Vảy rồng đúc nổi, cổ rồng uốn gập, đầu cong ngẩng lên, hai chân trước choãi bám vào mặt chuông. Thân rồng uốn hình vòng cung, phía trên điểm búp sen. Đầu rồng to, mũi thú, miệng ngậm ngọc - họa tiết tiêu biểu trang trí của thời Trần.



Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu - Ảnh 4.
Kể từ khi quả chuông đồng được vớt lên từ biển Đồ Sơn (Hải Phòng) năm 1958, cổ vật này đã thu hút được rất nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu văn hóa và lịch sử uy tín như Trần Huy Bá, Đào Duy Anh,...

Bài minh văn bằng chữ Hán khắc trên chuông gồm 16 cột, 250 chữ, chữ theo thể hành (ô 1 sáu cột, ô 2 mười cột). Nhưng do chuông cổ đã nhiều lần "lặn ngụp" nên nhiều chỗ bị mờ khó đọc, từ đó mà cũng gây nên nhiều tranh cãi trong giới nghiên cứu về niên đại của quả chuông.

Lưu lạc nhiều năm chuông chùa Vân Bản vẫn tìm về với nhân gian
Khi được vớt lên từ biển Đồ Sơn, đã có nhiều câu chuyện dân gian được truyền miệng về quả chuông cổ vùi mình dưới đáy biển sâu đến mấy trăm năm như vậy. Tương truyền, lần đầu tiên, chuông treo ở chùa Vân Bản (Đồ Sơn) trên đỉnh núi Rồng cao hơn 90m so với mực nước biển. Sau khi chùa bị phá hủy, chuông lăn xuống biển. Sau này, chuông được người ngư dân vớt được ở bến đò Họng, rước về chùa Nam gần đó.

Vài trăm năm sau, chùa đổ, chuông lăn xuống biển dưới chân núi Tháp. Đến giờ, ở Đồ Sơn người ta vẫn còn truyền miệng rằng:

“Lý gia truyền được mấy đời

Chùa tan, tháp đổ, chuông rơi Nò Hầu”.



Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu - Ảnh 5.
Chùa tháp Tường Long nhìn từ trên cao

Câu thơ này nói về nơi đặt quả chuông chùa Vân Bản đầu tiên, đó là tháp Tường Long. Khi tháp đổ, chuông lăn xuống khe Nò Hầu. Sau đó, chùa Vân Bản được người dân dựng lại ở ven núi. Quả chuông được vớt lại và đem treo trong chùa.



Kỳ lạ quả chuông độc bản 3 lần vùi mình dưới đáy biển sâu - Ảnh 6.
Chùa Tường Long

Nhiều lần biến động lịch sử sau đó, giặc Minh phá hoại nhiều công trình văn hóa lẫn lịch sử nước ta lúc bấy giờ, quả chuông lại “ẩn náu” dưới đáy biển để tự “bảo vệ” mình.

Khi đất nước đã hòa bình, quả chuông tìm lộ diện bằng cách lọt lưới một ngư dân ở biển Đồ Sơn. Từ ngày ấy đến nay, chuông cổ quý giá được đưa về Bảo tàng Lịch sử Quốc gia để bảo quản.

Thăng trầm ngụp lặn bấy lâu mà quả chuông cổ không bị nước biển ăn mòn, vẫn giữ được nguyên vẹn. Cả thế kỷ nằm dưới đáy biển mà chuông vẫn giữ được gần như nguyên bản. Điều này chứng tỏ kỹ thuật đúc chuông lúc bấy giờ của ông cha ta rất xuất sắc.


trong Tin tức
Hiền 29 tháng 6, 2023
Chia sẻ bài này
Tag
Lưu trữ