Theo lịch vạn niên, Ất Tỵ là năm nhuận tháng 6, nghĩa là chúng ta sẽ trải qua 2 tháng 6 Âm lịch trong năm, tổng số ngày lên đến 384 (từ ngày 29/1/2025 đến 16/2/2026 Dương lịch), dài hơn năm bình thường 30 ngày và số ngày âm lịch sẽ dài hơn dương lịch 19 ngày. Khoảng thời gian từ Mùng 1 Tết Ất Tỵ (29/1/2025) đến Mùng 1 Tết Bính Ngọ (17/2/2026) dài 384 ngày.
Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn - Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) - cho biết âm lịch có cơ sở là chu kỳ pha của mặt trăng. Mỗi chu kỳ pha đó được gọi là một tuần trăng, tương đương một tháng âm lịch. Độ dài trung bình của một tháng âm lịch là 29,53 ngày.
 |
2025 là năm nhuận nên có tới hai ngày lập xuân trong năm |
"Cứ khoảng ba năm thì độ lệch giữa hai hệ thống lịch âm và dương sẽ dài thêm một tháng. Điều này gây phiền toái cho lịch sinh hoạt của những nơi vẫn sử dụng âm lịch như Việt Nam. Tháng trong âm lịch cũng không phản ánh đúng chu kỳ thời tiết. Vì thế, cứ ba năm chúng ta lại có thêm một tháng được bổ sung vào âm lịch. Những năm như thế có 13 tháng và được gọi là năm nhuận âm lịch.
Năm Ất Tỵ là một năm như vậy. Tuy nhiên, việc kéo dài số ngày trong năm không ảnh hưởng quá nhiều đến sinh hoạt, vấn đề nông nghiệp hay khí hậu.
Cũng bởi 2025 là năm nhuận nên có tới hai ngày lập xuân trong năm. Ngày lập xuân (ngày đầu của tiết lập xuân) được xác định dựa trên sự thay đổi vị trí của Trái Đất trong chu kỳ chuyển động theo quỹ đạo xung quanh mặt trời. Nếu tính điểm xuân phân là gốc - khi kinh độ mặt trời bằng 0 thì vị trí của điểm lập xuân là kinh độ mặt trời bằng 315 độ. Tiết Lập xuân gắn liền với sự hồi sinh của thiên nhiên, là biểu tượng của sự sống và hy vọng; do đó việc tiết Lập xuân xuất hiện hai lần trong năm được coi là dấu hiệu may mắn và thịnh vượng. Năm Ất Tỵ khởi đầu với việc đón tiết lập xuân vào ngày 3/2/2025 dương lịch, tức mùng 6 Tết. Vào cuối năm, tiết lập xuân quay lại vào ngày 4/2/2026 dương lịch, tức ngày 17 tháng Chạp. Với nhiều quốc gia châu Á trong đó có Việt Nam, lập xuân trùng với thời điểm đón Tết Nguyên đán.
2025 cũng là năm đặc biệt khi tháng Chạp (tháng 12) chỉ có 29 ngày và đây cũng là năm khởi đầu cho chuỗi 8 năm tiếp theo không có ngày 30 tháng Chạp (còn gọi ngày 30 Tết) là ngày kết thúc của năm âm lịch. Vấn đề này cũng là do sự sắp xếp lịch không phải tuân theo chu kỳ nào cả. Đây không phải do sự sắp xếp chủ quan của người làm lịch, mà dựa vào xác định điểm sóc của lịch âm mặt trăng. Sự xuất hiện các năm không có ngày 30 tháng Chạp không theo quy luật nhất định, do việc tính toán lịch dựa theo sự chuyển động của các thiên thể và Mặt trăng rất phức tạp và theo thực tế chứ không phải theo quy luật sẵn có. Mặt trăng bị ảnh hưởng nhiễu loạn bởi sức hút của Mặt trời, Trái đất và nhiều hành tinh khác, dẫn đến điểm sóc liên quan đến tháng thiếu, tháng đủ sẽ dao động không theo chu kỳ nhất định nào nên sẽ khác với lịch dương.
Nhiều người vẫn chờ đợi ngày 30 Chạp và muốn cảm giác trước Tết dài hơn để chuẩn bị đón Xuân. Nhưng phải tới tận năm 2033, người dân mới được tận hưởng không khí ngày 30 Tết.
Nguồn tổng hợp.
Vì sao năm 2025 có 384 ngày và hai lần lập xuân?